Huwebes, Hulyo 31, 2014

Mga Sinaunang Kabihasnan

                              Kabihasnan sa Mesopotamia
HEOGRAPIYA
  
Ang lambak-ilog ng mesopotomia ay napapalibutan ng kabundukang Taurus sa hilaga at kabundukang zagros sa silangan.
Ang pangalan ng mesopotomia ay nagmula sa salitang Griyego na ibig sabihin ay "lupain sa pagitan ng mga ilog".
Kasaysayan ng Mundo: Isang Pagbabalik - Tanaw
MAPA NG FERTILE CRESCENT

PAGBUO NG MGA LUNGSOD-ESTADO SA SUMER
Sa paglipas ng panahon, ang maliliit na pangkat ng mga magsasaka sa Mesopotomia ay nagsanib upang bumuo ng mga lungsod-estado tulag ng Uruk, Krush,Lagash,Umma,at Ur. Ang unang uri ng pamahalaan ng mga Sumeryano ay pinamumunuan ng mga pari na nakatira sa mga templo na tinatawag na ziggurat.
Ziggurat temmple
Ang lipunan sa sumer ay napapangkat sa apat. Ang una ay ang kinabibilangan ng mga pari at hari. Ang ikalawa naman ay binunuo naman ng mayayamang mangangalakal. Ang ikatlo naman ay binubuo ng mga magsasaka at artisano.At ang ikaapat naman ay pinakamababang antas sa lipunang Sumeryano ay bibubuo ng mga alipin.
ANG MGA UNANG IMPERYO
AKKADIAN
Dulot ng madalas na pakikidigma ng mga lungsod-estado ng Sumer sa isa't isa, humina ang kakayahan nilang pangalagaan ang kanilang mga teritoryo.
BABYLONIAN
Sa pagsapit naman ng 2000 BCE, isang panibagong pangkat ng mga mananakop ang naghari sa mesopotomia.Sila ang mga Amorites na nagtatag ng kabisera sa babylon (nangangahulgang pintuan ng langit)
Makalipasang dalawang (2) siglo nabuwag ang imperyo dahil sa pananalakay ng mga mananakop na pastoralistang nomadiko.
ASSYRIAN
Mula naman 850 hanggang650 BCE,sinakop ng mga Assyrian ang mga lupain sa Mesopotomia, Egypt, at Antolia.Ang mga lupaing malapit sa Assyria ay ginawang lalawigan at ang mga kaharian na kaalyado ng imperyo ay pinangalagaan ng hukbong assyrian laban sa mga kaaway at mananalakay.
AssyriaArea
MAPA NG ASSYRIA
CHALDEAN
Sa pagkatalo ng mga Assyrian,itinatag ng mga Chladean ang kanilang kabisera sa matandang lungsod ng babylon. Naging tanyag na hari ng mga Chaldean na siNebuchadnezzar.Ito ay dahil sa pinagawa niyang hanging gardens na itinututuring na isa saSeven Wonders of Ancient World.
Screenshot 16 of Hanging Gardens of Babylon
Hanging garden of Babylon
ANG KABIHASNAN  SA EGYPT
Sa simula, nahahati ang Egypt sa dalawang kaharian. Nabuklod lamang ang dalawang kahariang ito sa ilalim ng pamumuno  ni Menes ang kabisera noong 3100 BCE. Itinatag ni Menes ang kabisera sa Memphis at itinaguyod ng unang dinastiya sa Egypt. Sa pagkalipas ng 2600 taon, nagkaroon ng 31dinastiya na namuno sa kaharian. Hinati ng mga historyador ang mga kaharian sa tatlo: ang lumang kahrian; gitnang kaharian, at bagong kaharian.
ANG LUMANG KAHARIAN
Sa panahong ito nagsimula tawagin na paraon ang pinunuo ng kaharian. Ang paraon ay itinuturing ding isang diyos ng mga tai kaya ganap ang kaniyang kapangyarihan sa buong Egypt.S panahong ding ito tinawag na "Panahon ng Piramide". Ang unang piramide ay kay paraon Djoser na bai-baitang ang disenyo na matatagpuan sa Saqqara.
Piramide van Djoser bij Saqqara in onderhoud.
PIRAMIDE NI DJOSER SA SAQQARA
ANG GITNANG KAHARIAN
Sa pamumuno ni haring Mentuhotep II, muling napag-isa ang egypt. Ito ay ang pagsisimula ng gitnang kaharian. Muling pinalakas ng paraon ang sentralisadong pamamahala gayundin ang kalakalan ng ibang mga lupain. tinawag  din ito na "Panahon ng mga Maharlika".Nakikipagkalakalan din sila sa Nubia upang kumuha ng ebony at insenso.Naging maunlad din ang pakikipagkalakalan gamit ang mga bangka  na nagtutungo sa Crete upang magbenta  ng palayok, tela, at mga alahas.
Mentuhotep II statue
STATUE OF MENTUHOTEP II
Nagdala ng kaayusan at kaunlaran ng pamumuno ng mga Hykos sa loob ng 160 taon. Napatalsik lamang sila sa Egypt sa isang pag-aalsa na pinamumunuan ni Ahmose I ng Thembes.
ANG BAGONG KAHARIAN
Nagsimula ang bagong kaharian sa paghahari ni Ahmose I . Binuo muli ni Ahmose I ang egypt sa iisang  kaharian sa ilalim ng kabisera ng Thembes.Kabilang sa mga natatanging paraon sa bagong kaharian aysi Reyna Hatsepshut na unang babaeng paraon na nagdala ng katahimikan at kaunlaran sa Egypt sa loob ng 19 taon. Humalili sa kanya si Thutmose III na pinalaki pa ang  teritoryo nang sakupin ng hukbong Ehipsiyo ang mga lupain hanggang ilog Euphrates sa silangan at hanggang  Nubia sa katimugan.
STATUE OF AHMOSE I
KATANGIAN NG KABIHASNAN
Relihiyon
katulad ng mga taga -Mesopotomia, ang paniniwala ng mga Ehipsiyo ay politeistiko. Umabot sa mahigit 2 000 ang kanilang diyos.Naniniwala rin ang mga Ehipsiyo na  may buhay matapos ang kamatayan.Ayon sa kanila, ang ginawa ng tao habang nabubuhay ang batayan sa paghuhusga kuns siya ay mapupunta sa "paraiso ng kabilang mundo". Lahat ng mga Ehipsiyo ay naghahanda sa kanilang kamatayan. Nagpatayo sila ng mga libingan na paglalagakan ng kanilang mummy o labi. Ang mummification ay proseso ng pag-embalsamo ng katawan ng patay upang hindi mabulok.
Mummification process
MUMMIFICATION PROCCESS
AGHAM AT TEKNOLOHIYA
Ang mga imbensiyon ng mga Ehipsiyo at tugon sa kanilang mga panugnahing pangangailangan. Bumuo sa rin ang mga Ehipsiyo ng isang kalendaryo na nakabase sa butuin na Sirius.

KABIHASNAN SA EGYPT

Mapa ng EGYPT
Sa kanluran ng Fertile Crescent, sumibol ang isang kabihasnan sa pamgpang ng Ilog Nile. Maagang naging isang kaharian ang "Egypt" di-tulad ng sa Mesopotamia kung kaya nakaranas ito ng matatag at natatanging kultura.

Ang Egypt noon ay hinati sa dalawang bahagi; ang Upper Egypt na matatagpuan sa bahaging katimugan mula sa Libyan Dessert hanggang sa Abu Simbel at ang Lower Egyptna nasa bahaging hilaga ng lupain o kung saan ang Ilog Nile ay dumadaloy patungong Mediterranean Sea. 


Sa kabuuan, and Egypt ay pinanaligiran ng mga disyerto. Sa silangan ng Egypt matatagpuan ang Disyerto ng Sinai, sa timog naman ay ang Disyerto ng Nubia at sa kanluran ay ang malawak na Disyerto ng Sahara. Sa gitna dumadaloy ang Ilog Nile at sa kabilang pampang ang mga pamayanan ng Ehipto.


(Kanluran) Disyerto ng Sahara

(Silangan)Disyerto ng Sinai

(Timog) Disyereto ng Nubia

(Gitna) Ilog Nile

Sa simula, inihati ang Eypt sa dalawang kaharian sa ilalim ng pamumuno ng kanilang hari na si "Menes" noong 3100 BCE sa kabisera ng Memphis. Nang lumaon, nabago at inihati naman ito s tatlong kaharian - ang Lumang Kaharian, Gitnang Kaharian at Bagong Kaharian.

MENES



-ANG LUMANG KAHARIAN-
Paraon - ang tawag sa mga namumuno ng kanilang kaharian na kanilang tinuturing diyos. 



A. Tungkulin 
  • Tagapangalaga ng kaharian laban sa mga mananakop.
  • Pagsaayos ng mga transportasyon, komunikasyon at pagkikipagkalakalan sa ibang bayan
  • Pagsasaayos ng Irigasyon
  • pagkontrol sa kalakalan, 
  • pagtatakda ng mga batas, 
  • pagpapanatili ng hukbo, at
  •  pagtiyak sa kaayusan ng Egypt

Ang Lumang Kaharian ay kilala sa tinatawag na "Panahon ng Piramide". Nagsimula na kase ang mga paraon ng pagpapatayo ng kanilang mga libingan sa loob ng isang gusali na hugis piramide.


Ang kanyang piramide sa Saqqara

PARAON DJOSER



-ANG GITNANG KAHARIAN-
Si Haring Mentuhotep II ay ang namuno at muling binalik ang Egypt pagktapos ng nagwakas ang Lumang Kaharian. 

Ang Ulo ni Haring Mentuhotep II

Gayunman, ang panahong ito ay pinakios ng mga maharlika, dahilan sa pagtawag ng Gitnang Kaharian bilang "Panahon ng Maharlika". Nakikipag-ugnayan ang mga taga-Ehipto sa Syria at Nuba upang makikipagkalakalan. 

Hyksos
Ang mga Hyksos ay naninirahan sa silangang bahagi ng Egypt. May marami silang kaalaman tungkol sa paggawa ng Chariot, ang pinakaunang sasakyan na naggawa na kanilang ipinakilala sa mga taga-Ehipto at pati na rin ang pagpapanday ng bronse para gawing sandata atbp. 

Chariot
Nanirahan ang mga Hyksos sa loob ng 160 taon sa Egypt ngunit napatalsik lamang sila sa isang pag-aalsa na pinamumunuan ni Ahmose I.






-ANG BAGONG KAHARIAN-
Haring Ahmose I
Sa pamumuno ni Haring Ahmose I nagsimula ang Bagong Kaharian at binuo niya muli ang Egypt sa ilalim ng kabisera ng Thebes. Isinakop niya muli ang Nubia at canaan , dahilan sa pagtawag ng Bagong Kaharian bilang "Panahon ng Imperyo". 

Reyna Hatshepsut
Si Reyna Hatsepshut ang pinakaunang babae na naging paraon. Siya'y namumuno ng tahimik sa loob ng 19 na taon.



Haring Thutmose III
Pinalaki ni Haring Thutmose III ang teritoryo nang sakupin niya ang Ilog Euphrates hanggang sa katimugan ng Nubia. Noon, asiya'y kilala bilang "Alexander the Great ng Egypt."

Haring Rameses II
Nang siya ay isa pang paraon, nagpatayo siya ng mga gusali na "Abu Simbel" at templo na "Ramesseum" sa kanyang lunsod na "Pi-Ramesses".


RELIHIYON

Katulad sa Mesopotamia, ang mga Ehipto ay may pinaniniwalaana na halos 2 000 Diyos . Ilan sa sumusunod ang mga kanilang Diyos:
Mula sa kaliwa, si Ra (Diyos ng Araw) , Horus (Diyos ng Liwanag)
at Isis (Diyosa ng Ina at Asawa)
Sila rin ay naniniwala  na kung ano ang iyong nagawa sa iyong pagbubuhay ay mapupunta ka sa Paraiso o sa Mangangain ng kaluluwa. 

Kumakain ng Kaluluwa

Paraiso



PAGSUSULAT

Hieroglyphics
Ang mga larawan ay naging katumbas ng mga tunog. Ito'y kanilang isinusulat sa bato at luad hanggang naimbento nila ang papyrus reeds.

Papyrus Reeds

KALENDARYO

Ang bituin ni Sirius
Ito ang kalendaryong ginagamit ng mga Ehipto sa pagtukoy ng petsa.Ito'y may 365 araw na nahahati sa 12 buwan na may 30 araw at nagdagdag ng 5 araw sa mga espesyal na okasyon.

ANG KABIHASNANG EGYPT

Picture
    Ang Egypt ay tinawag bilang “Pamana ng Nile” dahil sa ilog na ito, ang buong lupain ay nagging disyerto. Nagsilbing mahusay na ruta sa paglalakay ang ilog na ito.

ANG PAGHAHATI SA KAHARIAN: Dahil sa hindi pagkakasundo, hinati sa dalawa ang Egypt. Upper Egypt- Nasa katimugang bahagi mula sa Libyan Dessert hanggang sa Abu Simbul. Lower Egypt- nasa hilagang bahagi ng lupain kung saan ang Nile ay dumadaloy patungong Mediterranean Sea

URI NG TAO SA LIPUNAN
Pharoah- Hari (Pharoah- ang tawag sa hari ng Egypt. “Great House”)
Nomarchs-pinuno ng pamayanan
Vizier- pangunahing opisyal (mata ng hari)

PANAHON NEOLITIKO

Picture
ASWAN DAM
    Ay naitayo upang makapagbigay ng elektrisidad at masisisayos ang suplay ng tubig. Ang taunang pag-apaw nito ay nagsilbing daan upang makapagtanim ang mga magsasaka sa lambak. Ito ang nagsilbing susi sa pag-unlad ng Kabihasnang Egypt.

SINAUNANG KASAYSAYAN

LUMANG KAHARIAN (Panahon ng Pyraminds):

Zoser/Haring Djoser
-          Unang nagpatayo ng “piramide” and “Step Pyramind” na may 6 na patong patong na mastaba.

-          Sa tulong ng arkitekotong si Imhotep, nadesenyohan ang pirmaide

-          Ito ang isa sa pinakamatandang piramide sa kasaysayan ng Old Kingdom

GREAT PYRAMIND OF GIZA
-          Sa panahon ni Khufu/Cheops itinayo ang Great Pyramind of Giza

-          Kabilang ito sa 7 Wonders of the Ancient World.

-          Binubuo ito sa loob ng 20,000 taon kasama ng 50,000 tao

-          May sukat na 70m2, taas na 147 ft. at lawak na may kabuuan 5.3 hectares

GITNANG KAHARIAN (Pinamunuan ng 14 na Pharoah):

AMENEMHET II
-          Ang kinilala bilang pinakamahusay na pinuno ng gitnang kaharian.

-          Nakilala ang Thebes bilang kabisera ng Egypt

-          Nilimitahan niya ang kapangyarihan ng mga nobles, muli niyang inorganisa ang pamahalaan at pinanatili ang kasaganaan ng kaniyang nasasakupan.

-          THEBES ang kabisera ng Egypt

-          Sa kaniyang panahon nasakop ang Nubia (rehiyon sa katimugang Egypt)

-          Maging ang Syria ay napasailalim ng kaniyang kapangyarihan

-          Pag-unlad sa kalakalan

HYKSOS
-          Napabagsak ang kaharian

-          Mga Semitic mula sa Asya

-          Mga prinsipe mula sa dayuhang lupain

-          Sinakop ang Egypt sa loob ng 100 taon noong 17th century

-          Nagpakilala sa paggamit ng Chariot sa mga Egyptian.

-          Hyksos (Egyptian, “foreign rulers”)

BAGONG KAHARIAN (Empire Age) Ang pinakadakilang Panahon

AHMOSE
-          Nagbigay sa mga dayuhang Hyksos

-          Nagtatag ng bagong kaharian

-          Isang Theban Prince

-          Sa panahon niya ginawang unified nation ang Egypt

THUTMOSE II
-          Idinagdag niya sa Imperyong Palestine

-          Anak ni Thutmose I, half brother ni Reyna Hatshepsut

REYNA HATSHEPSUT
-          Anak ni Thutmose I

-          Pinakasalan ang kaniyang half brother na si Thutmose II at kaniyang kaagapay sa pamamahala hanggang siya’y  namantay.

-          Angkaniyang successor na si Thutmose III na ank niya sa iba ay namuno noong 1458 sa pamamagitan ng paghirang sa kaniyag sarili.

-          Kauna-unahang babae na namuno sa daigdig

-          Nagpatayo ng templo

-          Nagpadala rin siya ng mga ekspedisyon.

THUTMOSE III
-          Ng dahil sa kaniya, nagging maipmpulwensya ang Egypt sa Palestine, Phoenicia, at Syria.

-          Siya ang nagpatayo ng Heliopolis, Memphis, Abydos at ang templo sa Al Kamak.

AKHENATON
-          Nagpatupad ng Monotheism (pananalig sa iisang Diyos)

-          Pagsasamba kay Aton

TUNTANKHAMEN
-          “Boy King” ng Egypt

-          Naging Pharoah sa gulang na 9

-          Nagpatupad ng Polytheism (pananalig sa diyos na hihigit sa isa)

HOWARD CARTER
-          Isang British Egyptologist na nakatuklas sa labi ni Tuntankhamen

RAMSES II
-          Kinalaban at tinaboy ang Hittites

-          Si Ramses ay itinuturing bilang isang “Living God”

-          Siya ang 3rd ruler ng 19th dynasty, anak ni Seti

RAMSES
-          Sinasabing sa kaniyang pagkakaupo ay nagkaroon ng mahigit 100 anak sa iba’t ibang babae

-          Ang kaniyang 13th son na nagsilbi bilang kaniyang successor na si Merenptah ay naupo sa trono sa edad na 60

-          Namatay si Ramses sa edad na 90, ang kaniyang mga labi ay inilagak sa Valley of the Kings

PAGBAGSAK NG EGYPT:
Mga sanhi:

-          Pagpapabaya sa Ekonomiya

-          Pag-aalsa ng mga kaharian

-          Pagsakot ng Egypt sa mga sumusunod: Assyrian, Persiano

ANG KABIHASNANG EGYPT

Picture
    Ang Egypt ay tinawag bilang “Pamana ng Nile” dahil sa ilog na ito, ang buong lupain ay nagging disyerto. Nagsilbing mahusay na ruta sa paglalakay ang ilog na ito.

ANG PAGHAHATI SA KAHARIAN: Dahil sa hindi pagkakasundo, hinati sa dalawa ang Egypt. Upper Egypt- Nasa katimugang bahagi mula sa Libyan Dessert hanggang sa Abu Simbul. Lower Egypt- nasa hilagang bahagi ng lupain kung saan ang Nile ay dumadaloy patungong Mediterranean Sea

URI NG TAO SA LIPUNAN
Pharoah- Hari (Pharoah- ang tawag sa hari ng Egypt. “Great House”)
Nomarchs-pinuno ng pamayanan
Vizier- pangunahing opisyal (mata ng hari)

PANAHON NEOLITIKO

Picture
ASWAN DAM
    Ay naitayo upang makapagbigay ng elektrisidad at masisisayos ang suplay ng tubig. Ang taunang pag-apaw nito ay nagsilbing daan upang makapagtanim ang mga magsasaka sa lambak. Ito ang nagsilbing susi sa pag-unlad ng Kabihasnang Egypt.

SINAUNANG KASAYSAYAN

LUMANG KAHARIAN (Panahon ng Pyraminds):

Zoser/Haring Djoser
-          Unang nagpatayo ng “piramide” and “Step Pyramind” na may 6 na patong patong na mastaba.

-          Sa tulong ng arkitekotong si Imhotep, nadesenyohan ang pirmaide

-          Ito ang isa sa pinakamatandang piramide sa kasaysayan ng Old Kingdom

GREAT PYRAMIND OF GIZA
-          Sa panahon ni Khufu/Cheops itinayo ang Great Pyramind of Giza

-          Kabilang ito sa 7 Wonders of the Ancient World.

-          Binubuo ito sa loob ng 20,000 taon kasama ng 50,000 tao

-          May sukat na 70m2, taas na 147 ft. at lawak na may kabuuan 5.3 hectares

GITNANG KAHARIAN (Pinamunuan ng 14 na Pharoah):

AMENEMHET II
-          Ang kinilala bilang pinakamahusay na pinuno ng gitnang kaharian.

-          Nakilala ang Thebes bilang kabisera ng Egypt

-          Nilimitahan niya ang kapangyarihan ng mga nobles, muli niyang inorganisa ang pamahalaan at pinanatili ang kasaganaan ng kaniyang nasasakupan.

-          THEBES ang kabisera ng Egypt

-          Sa kaniyang panahon nasakop ang Nubia (rehiyon sa katimugang Egypt)

-          Maging ang Syria ay napasailalim ng kaniyang kapangyarihan

-          Pag-unlad sa kalakalan

HYKSOS
-          Napabagsak ang kaharian

-          Mga Semitic mula sa Asya

-          Mga prinsipe mula sa dayuhang lupain

-          Sinakop ang Egypt sa loob ng 100 taon noong 17th century

-          Nagpakilala sa paggamit ng Chariot sa mga Egyptian.

-          Hyksos (Egyptian, “foreign rulers”)

BAGONG KAHARIAN (Empire Age) Ang pinakadakilang Panahon

AHMOSE
-          Nagbigay sa mga dayuhang Hyksos

-          Nagtatag ng bagong kaharian

-          Isang Theban Prince

-          Sa panahon niya ginawang unified nation ang Egypt

THUTMOSE II
-          Idinagdag niya sa Imperyong Palestine

-          Anak ni Thutmose I, half brother ni Reyna Hatshepsut

REYNA HATSHEPSUT
-          Anak ni Thutmose I

-          Pinakasalan ang kaniyang half brother na si Thutmose II at kaniyang kaagapay sa pamamahala hanggang siya’y  namantay.

-          Angkaniyang successor na si Thutmose III na ank niya sa iba ay namuno noong 1458 sa pamamagitan ng paghirang sa kaniyag sarili.

-          Kauna-unahang babae na namuno sa daigdig

-          Nagpatayo ng templo

-          Nagpadala rin siya ng mga ekspedisyon.

THUTMOSE III
-          Ng dahil sa kaniya, nagging maipmpulwensya ang Egypt sa Palestine, Phoenicia, at Syria.

-          Siya ang nagpatayo ng Heliopolis, Memphis, Abydos at ang templo sa Al Kamak.

AKHENATON
-          Nagpatupad ng Monotheism (pananalig sa iisang Diyos)

-          Pagsasamba kay Aton

TUNTANKHAMEN
-          “Boy King” ng Egypt

-          Naging Pharoah sa gulang na 9

-          Nagpatupad ng Polytheism (pananalig sa diyos na hihigit sa isa)

HOWARD CARTER
-          Isang British Egyptologist na nakatuklas sa labi ni Tuntankhamen

RAMSES II
-          Kinalaban at tinaboy ang Hittites

-          Si Ramses ay itinuturing bilang isang “Living God”

-          Siya ang 3rd ruler ng 19th dynasty, anak ni Seti

RAMSES
-          Sinasabing sa kaniyang pagkakaupo ay nagkaroon ng mahigit 100 anak sa iba’t ibang babae

-          Ang kaniyang 13th son na nagsilbi bilang kaniyang successor na si Merenptah ay naupo sa trono sa edad na 60

-          Namatay si Ramses sa edad na 90, ang kaniyang mga labi ay inilagak sa Valley of the Kings

PAGBAGSAK NG EGYPT:
Mga sanhi:

-          Pagpapabaya sa Ekonomiya

-          Pag-aalsa ng mga kaharian

-          Pagsakot ng Egypt sa mga sumusunod: Assyrian, Persiano.
                          Ang Kabihasnang Indus sa Asya

Mga Layunin
1.    Malaman kung paano umunlad ang unang kabihasnang Indus sa Asya;
2.Bakit Bumagsak ang mga matatandang lugar sa India?
3. Malaman kung bakit mahalaga ang Indus River sa sinaunang kabihasnang umusbong sa India;
4. Malaman ang sistemang caste sa India.

Timog Asya Map
   Ang Timog Asya ay isang malawak na tangway na hugis tatsulok. Sa sinaunang panahon, ang Timog Asya ay tumutukoy sa subkontinente ng India.
Sa ngayon, binubuo ito ng maraming bansa, kabilang ang
·       India
·       Bangladesh
·       Afghanistan
·       Bhutan
·       Sri Lanka
·       Nepal at
·       Maldives
·   Pakistan
Ang rehiyong ito ay kakaiba sa aspetong heograpikal at kultural kung ihahambing sa ibang panig ng Asya. Dahil dito, madalas ding tawagin ang lugar na ito bilang subkontinente ng India. Kahit pa ang rehiyong ito ay nahihiwalay sa Silangang Asya dahil sa Himalayas.
   Sinasabing mahirap lubusang mabatid ang matandang kasaysayan ng India lalo pa’t ang malaking bahagi nito ay hindi itinala ng mga sinaunang Indian. Maaaring makahukay ang mga arkeologo ng mga kasangkapang ginamit ng mga sinaunang Indian subalit hanggang sa kasalukuyan ay hindi pa rin nauunawaan ng mga iskolar ang mga naiwang sistema ng pagsulat ng matandang kabihasnan ng India.

Heograpiya ng India

Mga labi ng Mohenjo-Daro

Mga labi ng Harappa

   Ang mga lungsod sa lambak ng Indus ang pinakabagong tuklas na mga sinaunang sentrong kabihasnan sa kasalukuyang panahon. Ang mga labi ng dalawang lungsod sa Indus River ay natagpuan ng mga arkeologo noong dekada 1920, ang lungsod na Mohenjo-Daro at Harappa. Ang mga lugar na ito, gayundin ang lipunang nabuo rito, ay kasabay halos ng pag-usbong ng Sumer noong 3000 B.C.E.
   Ang lupain sa Indus ay mas malawak kung ihahambing sa sinaunang Egypt at Mesopotamia sapagkat sakop nito ang malaking bahagi ng hilagang-kanluran ng dating India at ang lupain kung saan matatagpuan ang Pakistan sa kasalukuyan. Sa kasalukuyan, tinatayang mahigit sa 1000 lungsod at pamayanan ang natatagpuan dito, particular sa rehiyon ngIndus River sa Pakistan.

Indus River – sa baybayin na ito umusbong ang kabihasnan sa
                          India.
   Ang tubig ng ilog dito ay nagmumula sa malayelong kabundukan ng Himalayas sa katimugang Tibet. Ito ay may habang 1000 milya na bumabagtas sa Kashmir patungong kapatagan ng Pakistan.

   Katulad sa Mesopotamia, ang pagkakaroon ng matabang lupa ay nagging mahalaga sa pagsisimula ng mga lipunan at estado sa sinaunang India. Sa pagitan ng Hunyo at Setyembre bawat taon, ang pag-apaw ng ilog ay nagdudulot ng pataba sa lupa at nagbibigay-daan upang malinang ang lupain.
   Daang-daang pamayanan ang matatagpuan sa lambak-kapatagan ng Indus sa pagsapit ng 3000 B.C.E. ang karamihan sa mga ito ay maliliit na pamayanang may tanggulan at may maayos na mga kalsada. Sa sumunod na limang siglo, nagkaroon din ng mga kanal pang-irigasyon at mgaistrukturang pumipigil sa mga pagbaha.

Pari – ang mga pangunahing namumuno sa lipunan at
            nagsisilbing tagapamagitan sa tao at kanilang mga diyos.

   Kapuna-punang wala ni isa mang pinuno mula sa sinaunang kabihasnang Indus ang kilala sa kasalukuyan. Ito ay dahil sa wala itong iniwang mga tala at larawan at tila hindi nangailangang ipagmalaki ang kanilang mga ginawa. Isa pang katakataka ay ang kawalan ng mga naiwang monument o istruktura mula sa sinaunang India na maaaring maihalintulad sa zigurrat ng Mesopotamia at pyramid ng Egypt.
   Sa kasalukuyan, ang India ay isa lamang sa mga bansa sa Timog Asya. Subalit kung susuriin, ang buong tangway ay tahanan at pinag-usbungan ng sinaunang kabihasnang namumukod-tangi sa iba.
Ang Kabihasnang Harappa (2700 B.C.E – 1500 B.C.E.)

   Ang kabihasnan ng Harappa ay hango sa matandang lungsodng Harappa na natuklasan sa Lambak Indus at tinatayangumusbong noong 2700 B.C.E.

Harappa – ay matatagpuan sa kasalukuyang Punjab na bahagi
                      ng Pakistan.
   Sa kabilang dako, ang
Mohenjo-Daro – ay nasa katimugang bahagi ng daluyan ng
                               Indus River.

   Ang bawat lungsod na ito ay may sukat na halos isang milyakwadrado at tinatayang may halos 40,000 katao. Maayos angmga lungsod na ito sapagkat planado at malalapad ang mgakalsada. Ang mga gusali ay hugis-parisukat at mga kabahayan ay may malawak na espasyo. Ang ilang mga kabahayan dito ay may ikalawang palapag.

   Ang pagkakaroon ng mga palikuran ng mga kabahayan ayitinuturing na kauna-unahang paggamit ng sistemangalkantarilya o sewer system sa kasaysayan.

   Ang unang Harappan ay nanirahan sa maliliit na pamayanan. Ang kanilang lugar ay matatagpuan sa mababang bahagi nglupain, may mainit na klima, at wala halos mapagkukunan ngsuplay ng bakal. Sa loob ng ilang libong taonang mgamagsasakang Harappan ay nakakakuha ng mga bakal, mamahaaling bato at tabla sa pamamagitan ng pakikipagpalitanng kanilang mga produkto tulad ng bulak, mga butyl at tela.

   Ang irigasyon ng lupa ay mahalaga sa pagsasaka ng mgaHarappan. Sila ay nag-aalaga ng mga hayop tulad ng elepante, tupa at kambing. Maaaring sila rin ang mga kauna-unahang taong nagtanim ng bulak at nakalikha ng damit mula rito.

   Ang lipunang Harappan ay kinakitaan ng malinaw napagpapangkat-pangkat ng mga tao. Ang ganitong dibisyon salipunan ay mananatili sa India hanggang sa kontemporaryongpanahon.

   Ang mga Harappan ay natatag ng mga daungan sa Arabian Sea at ang mga mangangalakal ay naglakbay sa mga baybayinpatungong Persian Gulf upang dalhin ang kanilang mgaprodukto tulad ng telang yari sa bulak, mga butil, turquoise at ivory. Ang ilang mga selyong Harappan ay natagpuan saSumer. Ang mga selyong (seal) ito ay may pictogram para kilalanin ang mga paninda.

   Narating ng mga Harappan ang tugatog ng kanilangkabihasnan noong 2000 B.C.E., kasabay halos ng pagsisimulang New Kingdom sa Egypt. Subalit matapos ang isangmilenyong pamamayani sa Indus, ang kabihasnan at kulturangumusbong dito ay nagsimulang humina at bumagsak. AngMohenjo-Daro ay nilisan ng mga tao dahil sa panganib nadulot ng mga sumalakay na tribu. Ang Harappanna 350 milyaang layo mula sa Mohenjo-Daro pahilaga, ay nasira dahil sakagyat na pagsalakay ng mga Aryan noong 1500 B.C.E.

   Ang mga Aryan ay pinaniniwalaan nagmula sa mga steppe ngAsya sa kanluran ng Hindu Kush at nakarating sa Timog Asyasa pamamagitan ng mga makikipot na daanan sa kabundukan. Sila ay mas matatangkad at mas mapuputi kung ihahambing samga naunang tao sa lambak ng Indus. Hindi nagawang masupilng mga taga-Harappa ang tapang ng mga Aryan kung kaya’t angkaramihan sa kanila ay nagtungo sa katimugang bahagi ngIndia. Samantala, ang mga naiwan ay naging alipin. Sa kabilanitoang ilan sa mga salik ng kanilang kabihasnan ay nanatili at naging bahagi ng pamumuhay ng mga Aryan.

sistemang caste

Caste – ang terminong ito ay hango sa salitang casta na
                nangangahulugang “angkan”.

Antas ng tao sa lipunan
1.    Brahmin (brak’-min) – mga kaparian
2.    Kshatriya (ksha-tri-yaz) – mga mandirigma
3.    Vaisya (vi-shyas) – ang mga pangkaraniwang mamamayan na
                                      maaaring mga mangangalakal, artisano,
                                        magsasaka  at iba pa;
4.    Sudra (shoo’-draz) – pinakamababang uri sa lipunan na
                                        maaaring ang mga nasakop na mga
                                        Indian at maging ang mga inanak o
                                        inapo ng Aryan na nakapag-asawa ng
                                        hindi Aryan.
   Maliban pa rito, meron din isang antas na tinatawag na
outcaste o mga untouchable – isang malaking pangkat ng mga
                                                        tao na tinuturing  nilang hindi
                                                        kabilang sa lipunan
                                                     - Sila ang pinakamababa sa mga 
      antas ng tao.
-         Ilan sa mga Gawain ng mga taong kasapi rito ay angpaglilinis ng kalsada, pagsusunog ng mga patay at pagbitay sa mga kriminal.
-         Ang mga trabahong ito ay itinuturing nilang pinakamababa sa lipunan.


Noong Sinaunang panahon, Ano ang ginagawa ng mga emperyo upang mas lumakas ang kanilang kapangyarihan?

sagot: Ang PANANAKOP sa paraang ito napapalawak nila ang kanilang Relihiyon,Pamamalakad at Kultura.

  Kabihasnan sa Aprika
Tulad din ng mga tao sa iba’t ibang
panig ng mundo, may natatanging
sibilisasyong umusbong sa sinaunang Aprika.
Malaki ang naging impluwensya ng heograp
iya sa naging pamum
uhay ng mga tao
sa sinaunang Aprika. Ang mga tao ay nat
utong makibagay sa
pabago-bagong klima sa
nararanasan. Kapag nagbago ang
klima o lumaki ang populasyo
n sa lugar na kanilang
tinitirhan sila ay humahanap ng panibagong lugar kung saan matutugunan nila ang
kanilang pangangailangan.
Pagsapit ng 1500 AD ang mga sibilisasyong
ito ay nagkaroon na ng ugnayan sa
mga tao sa Europa at Asya
. Ito ang naging dahila
n upang ang kanilang wika, kultura’t
tradisyon ay labis na naimpluwensy
ahan ng mga dayuhang ideya at gawi.
Ang pinakamatanda at pinakamakapangyari
hang sibilisasyong umusbong sa Aprika
ay ang sibilisasyong
Ehiptona
nagsimula sa masaganang
Lambak ng Nile
. Di
nagtagal, may mga lunsod, estado na lumaki
bunga ng malawakang kalakalan sa may
baybayin ng Silangang Aprika at dulo ng timog ng
Sahara.
Ang kahusayan ng mga griyego ay nakita
sa pamumulaklak ng sining at agham.
Samantala ang mga Romano ay mas praktikal
na mga tao. Nanguna sila sa batas at
pamahalaan at mahuhusay din silang inhinyer
o. Mula sa Imperyong Romano, kinilala
ang relihiyong
Kristiyanismo
. Sa katunayan, hanggang sa kasalukuyan ang Roma pa
 rin ang sentro ng pananampalatayang Katoliko.
 

                  
                       Kabihasnan sa Pasipiko
Melanesia nagmula sa salitang Griyego na melas na ibig sabihin ay maitim at nesos na ang kahulugan ay isla. Binubuo ito ng mga pulo ng New GuineaNew CaledoniaNew HebridesFijimga Pulo ng Solomon at iba pa. Kaya tinawag na melanesia ang mga isla rito dahil ang mga nakatira rito ay maiitim ang kulay ng balat. Ang pulo ng New Guinea ang pinakamalaking pulo sa Melanesia maging sa buong Oceania.
Micronesia nangangahulugang maliit na mga pulo. Kabilang dito ang MarianasGuamWake IslandPalau, ang Marshall IslandsKiribatiNauru, at ang Federated States of Micronesia. Matatagpuan ang karamihan ng mga pulong ito sa hilaga ng ekwador.
Polynesia nangangahulugang maraming mga pulo. Kabilang dito ang New Zealand, ang Hawaiian IslandsRotuma, ang Midway IslandsSamoaAmerican Samoa,TongaTuvalu, ang Cook IslandsFrench Polynesia, at Easter Island. Ito ang pinakamalaki sa 


1 komento:

  1. Bet365 Casino: Review & Welcome Bonus - JTGHub
    Bet365 Casino has over 논산 출장마사지 600 의왕 출장안마 slots, table games and live casino games. You 목포 출장마사지 can bet on slots from 대구광역 출장샵 35 different casino games, 울산광역 출장안마 live dealer casino

    TumugonBurahin